Betaalbaar onderwijs is een recht
In het secundair onderwijs kunnen de schoolkosten hoog oplopen: vervoer van en naar de school, uitstappen en reizen, kopies, boeken, rekenmachine, werkmateriaal … De kostprijs van een jaar secundair onderwijs kan zo al gauw 1000 euro bedragen. De energiecrisis en de Digisprong (verplichte laptop) duwen de schoolfactuur verder de hoogte in.
De keuze voor een school of studierichting zou moeten gebaseerd zijn op interesse van de scholier en niet op basis van de financiële haalbaarheid van de ouders. Voor het zelfbeeld van jongeren is het enorm belangrijk dat ze kunnen deelnemen aan alle activiteiten en alle nodige schoolmaterialen kunnen aankopen. Er zijn immers nog heel wat ‘domme’ schoolkosten die vermeden kunnen worden.
Om te achterhalen hoe het gesteld is met deze stijgende schoolkosten deden we een anonieme online bevraging tussen 18 en 27 oktober 2022. Maar liefst 580 leerlingen uit 192 verschillende scholen reageerden op die oproep. Ze lieten hun stem klaar en duidelijk horen en zo gingen we aan de slag met ons advies!
We vragen aan de minister en beleidsmakers:
- Een onmiddellijke bevriezing van de schoolkosten in het secundair onderwijs in te voeren voor één jaar: tussen januari 2023 en december 2023. Dit wil zeggen dat de kostprijs per eenheid (bv. de kost per kopie of de kost per maaltijd) gedurende dat jaar niet mag stijgen ten aanzien van kalenderjaar 2022.
- Om een maximumfactuur in te voeren in het secundair onderwijs, aangepast aan de studierichting. Er is meer druk nodig vanuit de overheid om scholen bewust met hun facturen te laten omspringen.
- Om secundaire scholen te verplichten een structureel kostenbewust beleid te voeren met een correcte, duidelijke en transparante bijdrageregeling. Dat beleid moet ook verder gaan dan enkel het voorzien van een bijdrageregeling aan de start van ieder schooljaar.
- Gratis openbaar vervoer van en naar de school als recht voor alle leerlingen.
- Om voor iedere scholier in het secundair onderwijs kosteloze toegang te voorzien om de laptop/Chromebook op school op te laden, zodat extra kosten thuis worden vermeden.
- Om een duidelijke, afgebakende regelgeving omtrent de bijdragen die secundaire scholen mogen vragen.
- Om het inschakelen van incassobureaus te verbieden.
We vragen aan de onderwijskoepels en scholen:
- Om extra begeleiding voor scholieren in het secundair onderwijs die het nodig hebben kosteloos te voorzien. Dure private bijlessen mogen niet de norm worden.
- Om dure en eenmalig te gebruiken invulboeken in het secundair onderwijs te vermijden. Deze kunnen perfect vervangen worden door een (digitaal) alternatief.
- Om een beleid uit te werken rond de inzet van digitale onderwijs- en leermiddelen. Het dubbel gebruik van zowel digitale als fysieke leermiddelen zonder een didactische meerwaarde, moet worden vermeden.
- Om ‘domme’ schoolkosten ieder schooljaar in kaart te brengen en deze te vermijden.
- Om hun scholen goed te informeren over de zaken waarvoor ze wel en niet kosten mogen aanrekenen.
- Om de contactgegevens van de Commissie zorgvuldig bestuur verplicht in het schoolreglement op te nemen. Indien secundaire scholen toch onterecht (te hoge) kosten aanrekenen, moet de Commissie zorgvuldig bestuur een laagdrempelig aanspreekpunt zijn waar deze praktijken kunnen worden bevraagd en aangepakt.
- We vragen aan de onderwijsinspectie:
- Om een beter toezicht in hoeverre de bijdrageregeling in de praktijk door secundaire scholen wordt toegepast, om streng op te treden richting scholen die zich niet houden aan de verplichting.
- Om streng te bewaken dat scholen essentiële zaken als rapporten uitdelen niet verbinden aan het al dan niet betalen van schoolrekeningen.
