Duaal leren: veel kansen, heel wat bezorgdheden

Vanaf 1 september 2019 gaat Vlaanderen van start met een nieuw systeem van "Duaal leren". Hierbij kunnen leerlingen in een volwaardige leerweg leren op school en leren op de werkvloer combineren. Onderwijs en Werk vinden elkaar in een systeem dat op termijn het bestaande stelsel van leren en werken moet vervangen.  

Scholieren vragen om ambitieus onderwijs met aandacht voor de praktijk. Bovendien is het belangrijk dat onderwijs leerlingen goed voorbereidt op hun toekomst, en dus ook op het werkleven.  Een opwaardering van het systeem van leren en werken en een betere samenwerking met bedrijven biedt dus zeker kansen. Toch blijven scholieren ook nog met heel wat bezorgdheden zitten:

• Leerlingen die willen instappen in duaal leren, maar  nog niet klaar zijn om te leren op de werkvloer, kunnen terecht in de aanloopfase.  Hierover liggen nog veel vragen op tafel. Hoe zal de klassenraad bepalen wie wel of niet mag instappen? Krijgen de leerlingen de kans om hierover in gesprek te gaan of wordt dit boven hun hoofden beslist? En wat met leerlingen die wel klaar zijn om te werken, maar gewoon geen werkplek vinden?
   
• De beschikbaarheid van kwaliteitsvolle werkplekken zal zeer belangrijk zijn. Volwaardig leren op de werkvloer kan enkel lukken wanneer er voldoende bedrijven zijn die interessante arbeidsplaatsen aanbieden en een goede begeleiding voorzien. De rol van de mentor op de werkvloer zal hier uiteraard ook van cruciaal belang zijn.
   
• Heel wat leerlingen die actief zijn in een duaal traject zullen geen vergoeding ontvangen. Voor wie wel betaald wordt zal de vergoeding lager liggen dan in leren en werken. Ook in de aanloopfase is er momenteel geen leervergoeding voorzien, hoewel leerlingen daar wel al verwacht zullen worden echte werkervaringen op te doen. Voor veel leerlingen in het huidige systeem van leren en werken is de mogelijkheid om iets bij te verdienen erg belangrijk. Het gevaar bestaat dat zij zullen afhaken bij duaal leren, terwijl we schooluitval net allemaal willen verminderen.
   
• Een andere zaak die het huidige leren en werken voor veel leerlingen interessant maakt, is de mogelijkheid om met modules te werken. Bij duaal leren zal de keuze om al dan niet op deze manier te werken gemaakt worden door de scholen. We vrezen dat op veel plaatsen deze flexibiliteit voor leerlingen op die manier zal verdwijnen. 

Hoewel duaal leren dus veel kansen biedt, zijn er ook nog heel wat aandachtspunten. Vanuit de Scholierenkoepel roepen we dan ook op om deze pijnpunten weg te werken en een grondige evaluatie van de proeftuinen die momenteel lopen te maken, alvorens volop te starten met dit nieuwe systeem. Pas dan kan duaal leren echt een succes worden, voor alle leerlingen.