Luisteren is voorbij, jongeren willen actie

De voorbije maanden kon je de noodkreten van jongeren niet missen. Jongerenvertegenwoordigers van de Vlaamse Scholierenkoepel, Vlaamse Jeugdraad en Vlaamse Vereniging van Studenten deelden afzonderlijk bezorgdheden en voorstellen. We zien allemaal hetzelfde groeiende probleem: het gaat niet goed met de jeugd, het gaat steeds slechter en daar wordt nauwelijks iets aangedaan. Het overlegcomité heeft vrijdag een kans om op korte termijn een aantal concrete maatregelen recht te trekken én om jongeren concreet perspectief te geven: wat mogen we verwachten als die kwetsbare mensen veilig zijn? Wij vragen de ministers om maatregelen te treffen zodat kinderen, jongeren, scholieren en studenten het volhouden.

In normale schooljaren organiseren wij met de Vlaamse Scholierenkoepel een ‘terug naar de klas’. We matchen leerlingen en beleidsmakers zodat die laatste nog eens een dag actueel onderwijs ervaren door de ogen van een scholier. Anno 2021 is dat moeilijk. Een minister uitnodigen op de slaapkamer van een tiener is een reality-format te ver.  

Het is nochtans nodig. Hoeveel van de heren en dames die komende vrijdag gaan beslissen over ons land, weten hoe het is om in deze tijden jong te zijn? 

Scholieren staan op, openen de laptop en volgen les. Het grootste deel werken ze in hun eentje aan opdrachten die ze via e-mail kregen. ‘s Middags verhuizen de scholieren naar een stoel in de keuken, waar ze alleen eten of met een thuiswerkende ouder. ‘s Avonds een wandeling met de papa, in het weekend eens met 3 vrienden, meestal zijn ze gewoon alleen en online. Sinds kort kunnen ze weer voetballen, in kleine ploegjes maar liefst niet op de pleintjes.  De dagen dat jongeren naar school mogen zijn triest genoeg een hoogtepunt. Sociaal contact, vrienden, een kans om de leraar een vraag te stellen. Ze komen aan, zien elkaar op de speelplaats en gaan naar binnen. Wie even voor de poort blijft hangen, krijgt een aanmaning van de prefect of de politie. Soms een boete als ze pech hebben en er net een vijfde vriend aan komt wandelen. 

Afstandsonderwijs, wandelen met een vriend, binnen blijven, skaten in kleine bubbel, één hobby kiezen, … Het is iets en tegelijkertijd ook niets. Alsof iemand het concept ‘jeugd’ heeft bedacht vanuit een oud stoffig kantoortje. We krijgen net genoeg om niet op straat te komen, net te weinig om als een leven te beschouwen. 

In het verleden deden we als Vlaamse Scholierenkoepel al verschillende oproepen om het leven van jongeren meer invulling en meer perspectief te geven. De reactie van de beleidsmakers was vaak lauw, soms kleinerend. Wij vragen net als onze partners aan het overlegcomité om vrijdag enkele concrete maatregelen door te voeren of terug te draaien. Om zo op korte termijn een weloverwogen beslissing te nemen in het belang van de gezondheid van kinderen en jongeren.

1. Laat meer buiten(schoolse) activiteiten toe. Zorg dat scholen weten wat mag én stimuleer hen om binnen de klas- of jaarbubbel naar buiten te gaan. De musea en de zoo zijn al open, een bus kan je huren, de culturele sector smeekt om iets te mogen organiseren. Verschillende scholen proberen de sfeer erin te houden, maar binnen een zeer strikt virologisch kader. Nu de cijfers stabiel blijven of dalen, moet er meer kunnen. Geef kinderen en jongeren iets om naar uit te kijken en geef hen, de scholen en de betrokken sectoren het vertrouwen om dit goed te doen.
2. Er is in 2019-2020 leerachterstand opgelopen en die kunnen we dit schooljaar niet inhalen. Daarvoor is de motivatie te ver weg en het afstandsonderwijs vaak onvoldoende geschikt. Er lijkt misschien meer leertijd te zijn, maar dat is alleen omdat (a) alle leuke activiteiten zijn weggevallen, (b) veel leerlingen te veel leerstof zelfstandig moeten verwerken via afstandsonderwijs. Als de cijfers goed blijven en de kwetsbare mensen zijn gevaccineerd, onthoud dan dat de sociale en mentale cijfers slechter zijn dan wat op de rapporten staat. Leerstof kan je gespreid inhalen de komende jaren. Of dat voor mentale gezondheid ook lukt, is zeer twijfelachtig. Dat geldt zeker voor kwetsbare kinderen maar bv ook voor wie afstudeert dit jaar. 
3. Laat scholieren jong zijn en geef de publieke ruimte terug aan kinderen en jongeren. Laat elke politiezone mild optreden tegen jongeren die aan de schoolpoort even blijven babbelen. 

Veel kinderen en jongeren hebben nog geen stemrecht, maar wel een stem. Die laten wij met de Vlaamse Jeugdraad, de Vlaamse Vereniging van Studenten en de Vlaamse Scholierenkoepel keer op keer horen. De vraag is of de ministers in het overlegcomité deze keer eens gaan luisteren.