Met een 6e leerjaar op bezoek in het middelbaar

Binnenkort werken lagere scholen met nieuwe eindtermen. We spraken al eerder met leerlingen uit het eerste middelbaar over de overgang van lager naar secundair. Op 6 maart 2020 ging ik met het zesde leerjaar van basischool Kleine Stan mee, om het eens van de andere kant te bekijken. We bezochten samen een middelbare school met een brede eerste graad en een B-stroom.

Ben je leerkracht in het zesde leerjaar en wil je met je klas werken aan de overgang naar het middelbaar? Wij maakten deze kieskit samen met leerlingen en leerkrachten.

Kleine Stan en ik gingen naar een middelbare school, en we nemen mee...

'Mijn zussen wonen in Canada en USA. Zij zijn al lang weg dus met hen kan ik hier niet over praten. Met mijn broer wel, en met de klas.'

Leerlingen praten zelf over het middelbaar met hun ouders en broers, zussen, neven of nichten. Toch is het belangirjk dat ook de lagere school tijd maakt om informatie te delen en leerlingen ook emotioneel voor te bereiden op de middelbare school. Het zesde leerjaar van Kleine Stan bezoekt een ‘klassiek college’ en een school met een brede eerste graad en talentenwerking. ‘We willen de kinderen toch verschillende scholen laten zien’ vertelt meester Joris me. Er sluiten ook drie leerlingen uit het vijfde leerjaar aan: twee om kennis te maken met de B-stroom, de derde zodat haar vriendin zich niet alleen voelt.

Het nagesprek is minstens zo belangrijk als de goede voorbereiding en het bezoek. Neemt zo’n indruk nu stress weg, of maakt het alles spannender?

'Ik heb toch evenveel recht om een school te kiezen dan die met een grote broer of zus? Ik snap dat niet.'

Leerlingen krijgen best wat stress van hun inschrijvingsproces, vooral als ze geen broer of zus hebben in de middelbare school waar ze naartoe willen. Zij maken zich, in tegenstelling tot hun leeftijdsgenootjes, duidelijk zorgen of ze wel naar de school kunnen van hun keuze.

'Om hoe laat begint de school juffrouw? En krijg je echt strafstudie als je te laat bent?'

Leerlingen die voor het eerst naar een middelbare school gaan, hebben heel wat bezorgdheden: ga ik de weg wel vinden, gaat er iemand met mij willen praten, ga ik al huiswerk krijgen, wat kan ik doen tijdens de pauze, ga ik straf krijgen ...  ? Dat blijft ook zo na het bezoek aan het secundair. Eén van de leerlingen beschreef zijn eerste schooldag zo: ‘Ik kom aan en ik ga stil zijn. Als ik nu aankom op de speelplaats, ga ik direct naar daar. Op het middelbaar ga ik dat eerst niet weten, waar ik moet staan.’ Elke middelbare school die bij de start aandacht heeft voor de leerlingen zelf zodat eerstejaars leerlingen zich thuis voelen, doet daar veel goeds aan.

'Nu ik het middelbaar gezien heb besef ik beter dat het er bijna is.'

Veel leerlingen kijken uit naar de nieuwe lessen. Ze willen nieuwe dingen leren zoals hoe ze een planning moeten maken, in een laboratorium proefjes maken en nieuwe vakken. In de klas van 20 vertellen 6 leerlingen dat ze nu harder aan het werken zijn, zodat ze klaar zijn om naar het middelbaar te gaan. Eén leerling merkt op dat het ritme van de middelbare school helemaal anders is ‘Er zijn zo’n grote verschillen tussen de vakken. Andere leerkracht, andere les. Dat is nu niet.’

'Ik begreep de uitleg met de presentatie niet goed.'

Het is niet vanzelfsprekend dat een middelbare school zich tijdens de schooluren openstelt voor een klas. Jammer, want net als in het hoger onderwijs geven deze bezoeken toch een heel andere ervaring dan een opendeurdag met je ouders. Doe-dagen als deze worden ook steeds populairder. De leerlingen van de Kleine Stan kregen een les wiskunde of programmeren, een woordje uitleg over de structuur van de eerste graad en een rondleiding door praktijklokalen en de rest van de school.

Missie geslaagd, denk ik. Terug op school maakte meester Joris tijd voor de evaluatie. De leerlingen kregen een beter zicht op het middelbaar, maar een aantal vinden het nog spannender nu ze de enorme schoolgebouwen en groepen grote leerlingen zagen. Ik hoop dat die informatie ook terug naar de school gaat, om het bezoek nog sterker te maken. Mijn 5 cent: vertel je structuur aan de hand van een concrete lesweek en niet met een abstract schema. 

'de liedjes die meester Hugo zong'

De leerlingen gaan de hechte relatie met hun vaste klasleerkracht missen. Tegelijkertijd kijken ze ook uit naar een ander ritme in hun schooldag. Estelle (11 jaar): 'Ik kijk er naar uit dat je niet altijd dezelfde meester hebt, maar verschillende waar je een klik mee hebt.' De sprong van één leraar met één klas naar tien leerkrachten in evenveel klassen, maakt indruk. We vroegen hen wat ze willen meenemen uit de lagere school, als ze iets mochten kiezen. ‘Een klasfoto’, ‘al mijn herinneringen’, ‘meester Joris’, ‘de film van onze skireis’, ‘de liedjes die meester Hugo zong’, ‘de toneelstukjes die we hier altijd maken’.