Rapport bevraging: Hoe kijken leerlingen naar het afsluiten van dit rare schooljaar?

Op vrijdag 22 mei ging onze voorzitter Louis Notte naar het overleg met de onderwijspartners. In zijn broekzak had hij de meningen van 2.149 scholieren die de Vlaamse Scholierenkoepel bevraagd heeft over de laatste weken van schooljaar.  Wij vroegen aan de minister:

1. Snel duidelijkheid voor alle leerlingen over de rest van het schooljaar. De gecommuniceerde deadline is nu de week van 2 juni. Dan moet elke leerling weten of hij/zij nog terug naar school moet en hoe de evaluatie op het einde van het schooljaar zal verlopen. 
2. Minstens één dag waarin elke leerling terug naar school kan, met in de eerste plaats tijd om afscheid te nemen van je klas en om het over volgend schooljaar te hebben. 

We zijn blij dat deze richtlijnen zijn opgenomen in de verwachtingen naar de scholen toe. 

---

Bij het afnemen van de bevraging (van 13 tot 22 mei), wist nog steeds 39% van de scholieren niet of ze dit schooljaar examens zouden hebben. 28% wist dat de school geen examens organiseert, 33% dat de school wel examens organiseert. Deze onduidelijkheid creëert stress, spanningen en kwaadheid. Beslissen en informeren over de examenperiode is dan ook de prioriteit voor scholieren.

Niet alles is slechter nu. De helft van de scholieren vindt afstandsonderwijs zelfs leuker. Er valt dan ook heel wat te leren uit deze periode. De  grote autonomie die leerlingen nu ervaren, is iets om te koesteren. Je kan zelf bepalen wanneer je welke taak of les doet en wanneer je pauzes neemt. “Ik kan nu mijn tijd nemen, want op school kan ik soms niet volgen” schrijft een leerling. Dit werkt in beide richtingen. We lazen ‘Ik kan die filmpjes van wiskunde op pauze zetten, zodat ik het beter versta” en ook “Als je materie behandeld waar je snel mee weg bent, hoef je niet te wachten”. Toch leren scholieren beter via contactonderwijs, vinden ze zelf (72%). Ze missen nu het kunnen stellen van een vraag aan de leerkracht tijdens een instructie of uitleg. 

Scholieren vertellen ons dat ze heel sterk leren plannen. Dat wordt ook gewaardeerd. Zesdejaars zien het als een goede voorbereiding voor een studie in het hoger onderwijs. Het contrast was dan ook groot voor de zesdejaars die al terug naar school gingen. “Nu je gewend bent van thuis op uw gemak les mee te volgen is dat wel ze groot contrast met in een ijskoud lokaal les te gaan volgen met een mondmasker aan elk aan een bankje apart met zeer strikte regels.” 

Naast onduidelijkheid over de examens, is het mondmasker voor leerlingen de grootste ergernis. “Je hebt constant het gevoel dat je in ademnood zit, en dat bevordert de concentratie niet echt.” “Ik merk bij mezelf dat ik meer zit te denken aan het feit dat mijn neus jeukt en ik er niet aan mag komen dan aan de les.”

Veel leerlingen missen hun klasgenoten en vroegen aan de minister om hen afscheid van elkaar te laten nemen op school. Dit is ook als minimaal recht van elke leerling gecommuniceerd naar de scholen op 22 mei.

De resultaten van de bevraging tussen 13 en 22 mei 2020.

Informeer ons!

Bij het invullen van de bevraging wist nog steeds 39% van de scholieren niet of ze dit schooljaar examens zouden hebben. 28% wist dat de school geen examens organiseert, 33% dat de school wel examens organiseert. 

Heel veel leerlingen zitten met twijfels of ze naar school kunnen of niet. Leerlingen willen snel duidelijkheid daarover en vooral over de examens. Dat namen we dan ook mee naar het sociaal overleg op vrijdag 22 mei. We zijn blij dat de richtlijn voor de scholen nu zegt dat leerlingen voor 5 juni duidelijkheid moeten hebben. 

Terug naar school? 

We vroegen aan de scholieren die aangeven niet meer naar school te gaan wat ze daarvan vonden. Op enkele uitzonderingen na, vinden de scholieren dat spijtig. Ze willen afscheid kunnen nemen van hun klas. 

50% van de leerlingen vindt afstandsonderwijs leuker dan contactlessen. 28% geeft aan beter te leren nu. In het eerste middelbaar is dat percentage maar 18%. 60% vindt de hoeveelheid taken en lessen haalbaar. 45% ervaart meer stress door afstandsonderwijs dan door naar school te gaan. Een grote groep leerlingen geeft aan dat afstandsonderwijs prima gaat en ze geen nood hebben aan 5 dagen per week contacturen. Wel vragen ze een moment om vragen te kunnen stellen aan de leraar over de leerstof. 

Wat scholieren het meest waarderen aan afstandsonderwijs is met stip de autonomie om het eigen tempo te bepalen en het ontwikkelen van planvaardigheid. Leerlingen moeten en kunnen zelf hun startuur, leertempo en pauzes bepalen. Dat is op school zelden of nooit het geval. “Ik ben vlugger omdat ik niet moet wachten op anderen”, “ik kan mijn tijd nemen want op school kan ik niet volgen”, “ik wordt zelfstandiger”, lazen we. Ook het thuis-school-verkeer wordt niet gemist. Een aantal leerlingen geven ook dat het thuisonderwijs overzichtelijk is. Tegelijkertijd is duidelijkheid van taken en deadlines en duidelijke communicatie tussen leerkrachten over de leerstof het meest genoemde pijnpunt in het afstandsonderwijs. 

Scholieren die al terug naar school gingen, merken een groot contrast met het thuisonderwijs. Van grote zelfstandigheid en comfort, naar een koud leslokaal en een hele hoop (nieuwe) schoolregels. Ook het mondmasker vindt een heel groot aantal scholieren maar niets. Veel scholieren geven aan het moeilijk te vinden zich te concentreren.  “Ik merk bij mezelf dat ik meer zit te denken aan het feit dat mijn neus jeukt en ik er niet aan mag komen dan aan de les.” Doorgaans voelden de bevraagde scholieren zich veilig en goed onthaald op school.

Bijna 80% geeft aan dat taken en toetsen van tijdens het afstandsonderwijs mee zullen tellen voor het rapport, ondanks de richtlijnen die stellen dat dit niet kan. 

En wat nu?

19% van de leerlingen heeft geen rustige plek thuis om te studeren. Toch zegt maar 1/5e van die groep zeker  op school te gaan studeren, als daar een studeerplek voorzien wordt. 2/5 overweegt het. De leerlingen verwachten stilte en afstand om veilig en geconcentreerd te kunnen studeren. Ook frisse lucht en computers en/of een goede internetverbinding staan op de lijst van basisnoden voor een studieplek op school. 

67% van de leerlingen verkiest  een vakantietaak, als een manier om een buis voor een vak recht te zetten tijdens de zomervakantie. 35% verkiest een herexamen, 21% bijles in de zomer en 18% verplichte bijles in de zomer. Leerlingen konden meerdere antwoorden aanduiden.  

Wie deed mee? 

2149 leerlingen vulden onze bevraging in over het einde van hun schooljaar, hoofdzakelijk uit de derde graad (50%) en het ASO (69%). In de eerste week van de heropstart van de fysieke lessen deden we een extra oproep naar leerlingen van het zesde middelbaar om hun recente ervaringen met ons te delen.