Scholieren over blended learning

In 2020 werden heel wat leerlingen en leerkrachten voor het eerst geconfronteerd met afstandsonderwijs. De snelheid en onvrijwilligheid waarmee de scholen toen abrupt moesten schakelen, zorgde dat heel wat onder hen negatieve herinneringen hebben aan leren op afstand. Als Vlaamse Scholierenkoepel hoorden wij tussen de frustraties ook dat leerlingen bepaalde voordelen zagen in dat afstandsleren, als het goed en met mate wordt ingericht. Wij pleiten daarmee in geen geval voor voltijds afstandsonderwijs, maar willen het concept van blended learning waarbij leerlingen een beperkt deel van hun onderwijs op afstand krijgen verder verkennen. ​

In oktober 2020 gingen we daarom met leerlingen spreken op vier scholen die er in september bewust en vrijwillig voor kozen om dat schooljaar voor de derde graad elke week één (halve) dag afstandsonderwijs in te richten. Wij luisterden naar de ervaringen van hun leerlingen - ook naar wie afstandsonderwijs maar niets vindt - en formuleerden van daaruit kansen, sterktes, risico’s en zwaktes die leren op afstand met zich meebrengen. De inzichten uit deze gesprekken combineren we met de resultaten uit onze bevragingen tussen mei en september 2020 en een gesprek met de leerlingen van een school die door corona noodgedwongen ook afstandsonderwijs moest organiseren.

Verwacht geen wetenschappelijk advies of een vast recept voor het ideale afstandsonderwijs. We brengen het perspectief van leerlingen binnen op dit nieuwe, actuele thema en identificeren vier bouwstenen voor goed afstandsonderwijs, volgens leerlingen. Telkens aangevuld met een paar concrete praktijkvoorbeelden waarmee we scholen willen inspireren. We doen dit voor scholen die overwegen om afstandsonderwijs voor bepaalde leerlingen vast deel te maken van het curriculum. Je zal er ook nuttige lessen in vinden voor de scholen die door de pandemie gedwongen zijn tot afstandsonderwijs. 

Wat hebben leerlingen nodig om van afstandsonderwijs een succes te maken?

Dankzij de vele experimenten, gedwongen of gekozen, met afstandsonderwijs hebben heel wat leerlingen ervaren wat wel en niet goed werkt. Om van afstandsonderwijs een succesverhaal te maken, moet je als school volgens leerlingen op het volgende letten.

1. Autonomie

Leerlingen vragen vooral om tijdens het afstandsonderwijs zelf over hun eigen tijd te kunnen beslissen. Afstandsonderwijs zonder verhoogde autonomie heeft geen zin voor de leerlingen. Werk dus niet met een lesdag in lesuren, en voorzie ruime deadlines zodat zelf plannen mogelijk wordt. 

Jezelf motiveren om aan de slag te gaan, is niet evident. Dat vraagt heel wat zelfredzaamheid. Leerlingen vragen aan de school om hen de competenties te leren die daarvoor nodig zijn. 

Betrek je leerlingen op klas -en schoolniveau bij het inrichten, evalueren en bijsturen van blended learning op school. Scholieren hebben heel wat ervaring met afstandsonderwijs en weten ondertussen wat goed en minder goed werkt. Hetzelfde geldt voor ouders en leerkrachten: je hebt alle partijen nodig om van afstandsonderwijs een gedragen schoolproject te maken.

2. Ondersteuning door leerkrachten

Om te leren hebben leerlingen nood aan ondersteuning door hun leerkrachten. Ze willen voldoende feedback zodat ze echt iets kunnen bijleren, en kansen om in interactie te gaan met leerkrachten en leerlingen. 

3.  Een uitdagende en haalbare leeromgeving

Leerlingen vragen zinvolle gevarieerde opdrachten waarvoor het zelfstandig werken op afstand een duidelijke meerwaarde is. Om de werkdruk en de taken haalbaar te houden,  maakt de school best goede afspraken over de haalbaarheid en de organisatie van het afstandsonderwijs (voor leerlingen en leerkrachten).

4. De juiste digitale tools

Digitaal leren betekent heel wat nieuwe werkvormen.  Leerlingen appreciëren de variatie aan tools op voorwaarde dat die zinvol worden ingezet. Niet elke tool werkt voor alles. Het is belangrijk dat leerkrachten de juiste keuze van tools maken, en die afstemmen op de doelen

Digitaal leren vereist digitale competenties van leerkrachten en leerlingen én de nodige hardware en software zodat geen enkele leerling uitgesloten wordt van het leerproces. We vragen samen met verschillende onderwijspartners in de VLOR om in te zetten op professionalisering van leerkrachten, en werk te maken van digitale inclusie zodat geen enkele leerling uitgesloten wordt van het leerproces.  

Lees hier ons volledige advies en ontdek de concrete praktijkvoorbeelden