Strategisch denken met en over jongeren

Wij bij de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) maakten op 2 maanden een strategisch meerjarenplan. We betrokken daarbij jongeren, teamleden en externen. Met dit artikel willen we laten zien dat je strategisch kan denken met je leerlingen of andere jongeren. Meer weten? Mail ons! jesse@scholierenkoepel.be 

Wat staat er in ons meerjarenplan?

Als  basis namen met de ‘golden cirkel’ van Sinek: waarom? hoe? wat?

Wij maken een meerjarenplan om te kunnen antwoorden op de grote waarom-vraag. Waarom doen we wat we doen? Elke medewerker en bestuurder van VSK moet die vraag kunnen beantwoorden. De kern van ons meerjarenplan moest een visie op onze toekomst worden. Welke organisatie willen wij zijn in de (nabije) toekomst?

Een helder doel, is al heel wat. Maar verschillende wegen leiden naar diezelfde vlag. We bepaalden ook hoe we die vlag gaan bereiken. Daarvoor kozen we 4 perspectieven, gebaseerd op de balanced scorecard.

We kozen er bewust voor om veel ruimte over te laten voor het ‘wat’. Bestuurders en teamleden maken voor elk schooljaar ook een jaarplan. Daarin beslissen we welke acties en doelen we in het komend schooljaar willen doen en wie dat opneemt. Ons meerjarenplan moest dus die ruimte laten om jaarlijks in te vullen.

Hoe pakten wij het aan? 

In deze bijlage (pdf) beschrijven we elke stap die we hebben gezet.

Wij kozen voor deep democracy om een plan te maken waar iedereen zich herkende. Deep democracy betekent dat je gaat voor inclusieve besluitvorming waarin alle perspectieven welkom zijn en iedereen in de groep mee verantwoordelijk is voor de eindbeslissing. We organiseerden twee grote sessies met vrijwilligers en andere scholieren, teamleden en externe experten. Die werden steeds opgevolgd door een kleine vergadering met een democratisch verkozen redactiegroepje. De redactie maakte een leesbare tekst van wat de grote vergadering had beslist. Op 6 weken waren we erdoor. Bam.

We kozen er bewust voor om onze coördinator te laten deelnemen aan de sessies en iemand anders de regie in handen te geven. Dat collega Lieselot dit wilde doen  als neutrale moderator, was een luxe. Anders hadden we een externe gezocht.

Nu we erop terugblikken heeft de oefening zeker meer energie opgeleverd dan het ons heeft gekost. We schreven een meerjarenplan waarvan elke deelnemer persoonlijk heeft bevestigd ‘ja, dit is ook mijn plan’.

Vier tips

1. Teken het speelveld. Maak op voorhand een kader en zorg dat elke deelnemer goed weet wat je bedoelt met begrippen als visie en strategie. Je blijft in regie door de vragen te bepalen. Het geven van antwoorden moet je aan de hele groep overlaten.
2. Durf loslaten. De Raad van Bestuur moest het vertrouwen durven delegeren aan een brede groep om het beste  plan te maken. De teamleden moesten hun collega’s vertrouwen. Jesse moest vertrouwen geven aan het team dat ze hem zouden nomineren om deel te nemen aan de eerste sessie. De scholieren moesten externen toelaten in hun besluitvormingsproces. 
3. Begeleid strak. In deep democracy kan iedereen voorstellen doen en meebeslissen. Maar niet elk idee wordt opgepikt. Je moet dus je eigen voorstel durven loslaten en blijven luisteren naar wat de anderen zeggen. Voor elke sessie waren we minstens dubbel zo lang bezig met het voorbereiden van de juiste vragen en methodieken om de hele groep gefocust en betrokken te houden. We hadden vooraf ook bepaald hoe lang we maximaal bij elke vraag konden stilstaan (niet lang) en wat we zouden schrappen, in tijdnood. 
4. Betrek je doelgroep en externen. Zij brengen perspectieven in die je zelf niet kan bedenken. Denk ook goed na over de verhouding tussen de deelnemers. Bang voor radicale ideeën? Breng je bezwaar in tijdens de vergadering.