Wat 17.000 leerlingen in de eindtermen willen

29 aug 2016

We konden er afgelopen maanden niet omheen: het groot maatschappelijk debat rond de eindtermen. 17.000 leerlingen gingen op verschillende manieren aan de slag rond het thema. De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) bundelde  alle meningen in een Scholierenrapport onder 6 thema's. De 10, de jonge debatstarters die het eindtermendebat maandenlang van op de eerste rij volgden, stelden het rapport eind augustus 2016 voor.

Het moest zeker anders, daar was elke leerling die we hoorden van overtuigd. De eindtermen zijn verouderd en niet mee geëvolueerd met onze veranderende wereld. Maar het Scholierenrapport is geen evaluatie van de huidige leerstof, wel een verslag van wat scholieren momenteel missen op school. Het uitgangspunt van ieder gesprek, iedere discussie en ieder debat was dat ook ‘wat moet élke leerling kennen en kunnen als ze afstuderen in het middelbaar?’.

Scholieren uit bijna 70 scholen, 17.000 in totaal, gaven hun visie op de eindtermen van de toekomst. Dat zijn veel verschillende meningen, maar verbazingwekkend  genoeg was het niet zo moeilijk om lijnen te vinden in alle antwoorden. We kwamen tot 6 thema’s (zie verder) die de visie van scholieren goed samenvatten.

‘We rekenen erop dat niet alleen de beleidsmakers, maar maar ook leerkrachten, directies of ander onderwijsvolk, aandachtig luisteren naar de mening en kijk van de Vlaamse scholieren', klinkt het bij De 10. Zij zullen dan ook na de lancering van het rapport aan de mouw van de politici blijven trekken.

Zes thema's

We nemen jullie in vogelvlucht door de 6 thema’s waaronder we alle antwoorden konden bundelen. In het volledige rapport gaan we dieper in detail op elk thema en en formuleren we ook nog een aantal voorwaarden waaraan sterke eindtermen moeten voldoen.

Gezond en wel

Het belang van een gezond lichaam ondervinden leerlingen het liefst letterlijk en figuurlijk ‘aan den lijve’. Gezondheid kan dus niet zomaar een afgebakend, af te vinken puntje in het leerplan zijn. Werken aan dit thema laat zich ook niet begrenzen door de muren van het klaslokaal. Het moet terug te vinden zijn in de hele schoolcultuur.

Mentaal in evenwicht

Een burn-out wordt in deze tijd bijna iets alledaags. Jongeren zien de oudere generaties bezwijken onder de werkdruk en merken dat zelfs klasgenoten soms een tijdje uitvallen omdat het hen te veel wordt. De stress en de prestatiedruk bij het vele schoolwerk en talrijke evaluatiemomenten vallen niet te onderschatten. Stress die bovendien niet stopt aan de schoolpoort, maar de leerlingen via digitale leerplatformen als Smartschool ook achtervolgt naar huis. De schrik om te falen zit diep. Jongeren zien dan ook een taak weggelegd voor hun leerkrachten en het onderwijs in het algemeen om hen op dat vlak de nodige ondersteuning te bieden.

Eigen kracht

‘Talent’ is een woord dat vaak gebruikt wordt in de onderwijswereld, maar in de praktijk krijgen scholieren te weinig de kans om hun eigen sterktes te ontdekken. Schoolslogans als ‘Wees wie je bent’, ‘Elk talent telt’ of ‘Doorbreek je grenzen’ zijn inhoudloos als ze enkel op papier bestaan. In de realiteit worden leerlingen vaak in dezelfde vaste mal geduwd, waardoor ze te weinig succeservaringen beleven. Regelmatig het gevoel ervaren dat iets lukt, is nochtans een prima motivator. Zo blijven scholieren zin hebben om te groeien, bij te leren en zichzelf te verbeteren.

Klaar voor het leven na het middelbaar

De duidelijke boodschap die we overal hebben gehoord is dat scholieren op eigen benen willen kunnen staan. Veel ondervraagde leerlingen geven aan dat ze bepaalde basisvaardigheden om te overleven missen. Ze weten perfect hoe warm het soms kan worden in de tropen, maar niet op welke temperatuur je de was moet doen. Ze kunnen vierkantswortels trekken, maar geen worteltjes koken. Ze vullen blindelings een matrix in, maar weten niet hoe te beginnen aan een belastingsbrief. Echt klaargestoomd voor de toekomst voel je je op die manier niet wanneer je je diploma in de hand hebt. ‘Waarom is dit nuttig?’ is een eenvoudige vraag die bij het opstellen van de eindtermen altijd in het achterhoofd gehouden moet worden.

Verbonden met elkaar

Op een school komen leerlingen met verschillende karakters, leeftijden, gender, achtergronden en interesses bij elkaar. Een kleine versie van de diverse samenleving als het ware, en op die manier een ideaal laboratorium om te leren omgaan met verschillen. Maar tegelijkertijd krijg je ook een broeihaard van hormonen, kriebels en gevoelens als je een bende tieners bij elkaar zet. Scholieren vragen daarom ook speciale aandacht voor romantische relaties en alles wat daarbij komt kijken.

Met beide voeten in de wereld

Leerlingen zijn niet enkel op zoek naar zichzelf in relatie met anderen, maar ook in relatie met de hele wereld. ‘Waarom denk ik zo en mijn buurman anders?’ ‘Hoe passen mijn eigen acties binnen grote actuele thema’s?’ ‘Hoe word ik een goed geïnformeerde wereldburger?’ Jongeren willen kritisch kunnen denken en beslissen en vragen daarvoor hulp aan het onderwijs.

 

Doorblader het rapport

Download het Scholierenrapport als pdf (1,5MB)

Meer info over Terug naar de Klas 

Reacties