Opinie: Het leven draait om méér dan punten en evaluaties alleen!

We maken hier plaats voor de mening van Jef, Dash, Albèric, Louis, Lore, Catalina, Marte en Valentine. Dat zijn scholieren die zich inzetten voor de Vlaamse Scholierenkoepel. Aan het begin van dit schooljaar merkten ze op dat er bij hun medescholieren heel wat leeft rond toetsen en examens. Ze vormden samen de projectgroep ‘Evaluaties op school’ en kwamen samen tot volgende besluit:

Het leven draait om méér dan punten en evaluaties alleen!

Ons projectgroepje ‘Evaluaties op school’ merkt op dat onderwijs vaak steunt op het idee van presteren en scoren. Het leven van een scholier bestaat uit het behalen van voldoendes, onvoldoendes, (donker)groene, maar ook oranje en zelfs rode punten. Als scholier zijn we hier continu mee bezig. Eens er een cijfer online komt te staan, neemt de hele klas massaal zijn online puntenboek boven om te kijken hoe goed zij gescoord hebben op die ene test of taak... Punten worden door heel wat scholieren als stressvol ervaren. Het puntensysteem heeft dan ook een enorme invloed op ons zelfbeeld. Scholieren kunnen soms zelfs niet volledig zichzelf zijn op school omdat ze steeds bezig zijn met het behalen van de ‘perfecte’ punten.

Als projectgroep stellen we ons de vraag: Is dit dan echt iets waar school om moet draaien? Zijn bijleren en opdoen van ervaringen niet belangrijker dan cijfers alleen?

In december en juni lijden scholieren veel stress tijdens de examens. Deze twee periodes zijn immers cruciaal voor het attest dat we aan het einde van het schooljaar ontvangen. Maxim Jeurissen schreef hier in juni 2022 een open brief over, met als titel 'De zin en onzin van examens.’ In zijn open brief beschrijft hij examens als momentopnames. “Wat als je een moeilijk moment kent midden in je examenperiode?” Hier zijn we het mee eens: wij worden massaal geëvalueerd op basis van momentopnames, uitdrukkelijk tijdens de examenperiodes. Ook scholieren hebben moeilijkere dagen en periodes, dat is menselijk. Vandaar dat examens soms een vertekend beeld kunnen geven. In zo’n moeilijke periode, steeds moeten (blijven) presteren, kan een struikelblok zijn voor heel wat scholieren.

Bovendien: Het welbevinden van scholieren is minstens zo belangrijk als de punten die we behalen. Wanneer scholieren zich goed in hun vel voelen, zullen ze beter scoren op school. Maar daartegenover staat net die grote prestatiedruk die scholieren op school ervaren. Hierin speelt de schoolomgeving een belangrijke rol; leerkrachten, leerlingbegeleiding,... Leerkrachten die tijd maken voor hun leerlingen, kunnen hen een hart onder de riem steken. Al is het een gesprekje van vijf minuten na de les, dit kan enorm veel deugd doen. Ook leerkrachten die hun leerlingen voldoende ondersteunen en aandacht hebben voor de leerling als persoon, hebben een goede invloed…

Wat wil onze projectgroep?

De projectgroep ‘Evaluaties op School’ van VSK lanceert in kader van al die evaluaties, en van de prestatiedruk die scholieren ervaren, vier stickers met boodschappen gericht aan leerkrachten, ouders én leerlingen.

Wij vestigen zo de aandacht op het huidige evaluatiesysteem. We willen dat leerlingen, leerkrachten, directies, beleidsmakers,.. met elkaar in discussie gaan over dit onderwerp. Scholieren zouden meer inspraak moeten krijgen in de manier van evalueren, de examenreeks,... Want zij zijn diegene die hier het meeste mee in contact komen en er mee moeten werken.

Het is niet altijd even makkelijk om zo’n gesprek te starten met je leerkrachten, directie,... Daarom willen we met onze stickeractie een duwtje in de rug geven aan scholieren die hier al langer mee zitten. We ontworpen 4 stickers met steeds een quote rond dit thema, gedragen door scholieren. Deze stickers kunnen een laagdrempelige manier zijn voor leerlingen om de discussie te starten. Je kan het zelfs groter bekijken door bijvoorbeeld een klasdebat starten, of een actie organiseren met je leerlingenraad. Je kan op veel verschillende manieren met deze stickers aan de slag…

Zelf met de stickers aan de slag!

Over de stickers

‘t Leven is meer dan punten alleen.

Het leven van een scholier is zoveel meer dan enkel het behalen van ‘groene’ punten. Heel wat scholieren hebben het gevoel dat ze hun jeugd verwaarlozen door continu te studeren. Daarom dat we sommige scholieren een hart onder de riem willen steken met deze quote. Je leven is niet plots verpest wanneer je buist op een test. Jammer, maar het leven gaat door. Er zijn nog zoveel andere mooie dingen in het leven!

Waarom elke leerling op dezelfde manier evalueren? Ik dacht dat men appels niet met peren kon vergelijken?

Iedere scholier is anders en heeft andere noden. De ene scholier kan het goed uitleggen en de andere scholier kan perfect overweg met de cijfertjes op zijn blad. Maar ondanks het feit dat iedere scholier zijn eigen kwaliteiten heeft, worden we toch allemaal op dezelfde manier geëvalueerd. Gaat het op school niet juist om persoonlijke vooruitgang?

“Je kan geen vis evalueren op hoe goed die een berg kan beklimmen.” ~ Nathan

Leerkrachten zijn er om ons te helpen, niet te buizen.

Leerkrachten zijn er in eerste instantie om les te geven, maar ook om hun leerlingen te ondersteunen. Een buis kan zwaar binnenkomen. Scholieren associëren buizen vaak met falen, wat eigenlijk niet het geval is. Dit is juist deel van het leerproces, waarin leerkrachten ook een belangrijke ondersteunende rol spelen. Laat als leerkracht vaak genoeg weten dat je er bent voor je leerlingen. Maak tijd vrij om een babbeltje te doen met je leerlingen, dit kan enorm deugd doen als scholier.

Leren uit je fouten is telkens weer een nieuw begin.

Je middelbare schoolcarrière doorlopen doe je met vallen en opstaan. Fouten maken is doodnormaal. Waarom zou je je daarvoor schamen? Toch wordt ‘fouten maken’ door ons evaluatiesysteem als ‘verkeerd’ bestempeld, als iets dat niet zou mogen. Met deze quote willen we meegeven dat uit je fouten leren doodnormaal is, en daarnaast een belangrijk deel is van het leerproces.

Enkele sfeerbeelden van onze actie in Antwerpen: